22 Φεβρουαρίου 2022

Είναι όντως κλεμμένο το πορτραίτο της Ιταλίδας από το Ρωσικό μουσείο;


 

Με αφορμή ένα δημοσίευμα που έγινε σε ρώσικο μπλογκ από ένα τοπικό δημοσιογράφο που ισχυρίζεται ότι το αυθεντικό πορτραίτο του Ιταλού ζωγράφου που απεικονίζει μια Ιταλίδα καλονή (πιθανόν να είναι στην πραγματικότητα το πορτραίτο της βασίλισσας Κλεοπάτρας κατα τη γνώμη μου) βρισκόταν στο μουσείο βυκσου αλλά κατα τη διάρκεια μια συντήρησης του έργου από τους υπεύθυνους ενός άλλου μουσείου κλάπηκε ,αντικαταστάθηκε με άλλο και στη θέση του μπήκε ένα κατώτερης ποιότητας και το υποτιθέμενο πρωτότυπο πουλήθηκε σε οίκο δημοπρασιών στη Γερμανία ,θέλω να κάνω μερικές παρατηρήσεις. Ο ισχυρισμός του χωρίς αποδείξεις με μόνο την υποψία ότι μπορεί να έχει συμβεί αυτό δεν είναι σωστός ,πρώτον διότι όλα τα έργα των μουσείων είναι καταγεγραμμένα και φωτογραφημένα ,ειδικά αν πρόκειται να μεταφερθούν για συντήρηση συνοδεύονται από χαρτιά και ασφαλίζονται .Δεύτερον,αν δεχτούμε ότι οι συντηρητές έργων τέχνης στο μουσείο της Μόσχας το έκλεψαν τότε θα έβαζαν στη θέση του ένα ίδιο έργο και όχι μια άλλη εκδοχή αυτού του έργου ,πιστέψτε με οι συντηρητές είναι εξαιρετικοί ζωγράφοι και μπορούν να αποτυπώσουν με ακρίβεια ένα έργο με τόσο μεγάλη ομοιότητα που δεν θα μπορείς να καταλάβεις ποιό είναι το πρωτότυπο και ποιο το κλεμμένο. Άλλωστε στην εποχή μας υπάρχουν μηχανήματα που μπορούν να αντιγράψουν ένα έργο και ο ζωγράφος-απατεώνας να βάλει απλώς από πάνω μερικές πινελιές που θα το κάνουν να φαίνεται ίδιο. Τρίτον,αν υπήρχε υποψία ότι κλάπηκε και αντικαταστάθηκε θα έπρεπε οι υπεύθυνοι του μουσείου του Vyksu να ζητήσουν εργαστηριακή εξέταση του έργου ,έτσι πολύ εύκολα και μέσα σε λίγες ημέρες θα μπορούσαν να ξέρουν αν είναι ένα καινούργιο αντίγραφο ή το πρωτότυπο. Στο εργαστήριο μπορούν να δουν αν τα χρώματα είναι του 16ου-17ου αιώνα ή του 21ου , όπως επίσης να δουν αν υπάρχει εκτύπωση στην πίσω πλευρά κ.λ.π.   

 

Προφανώς ο επιχειρηματίας που αγόρασε στις αρχές του 19ου αιώνα τον πίνακα ζωγραφικής από την Ιταλία δεν αγόρασε το πρωτότυπο αλλά κάποιο αντίγραφο και είτε το ήξερε και είπε ψέματα για να αποκτήσει μεγάλη φήμη στην περιοχή του ,είτε ο Ιταλός έμπορος τέχνης τον εξαπάτησε. Άλλωστε το έργο που ισχυρίζεται ο μπλογκερ ότι είναι το κλεμμένο και βγήκε σε δημοπρασία στη Γερμανία δεν μπορεί να είναι ένα old master έργο επειδή δεν είναι καλής ποιότητας αλλά ούτε και το έργο από το οποίο αντέγραψε ο Scotti Mikhail είναι το πρωτότυπο διότι αν και ήταν πολύ καλός ζωγράφος ο Scotti είναι φανερό ότι δεν αντέγραψε ένα καλό έργο. Είναι φανερό ότι το έργο που βρίσκεται στο μουσείο Vyksu είναι αυτό που αγόρασε στις αρχές του 19ου αιώνα ο επιχειρηματίας Ιβαν Ροντιονοβιτς Μπατασεφ και ότι δεν είναι το γνήσιο έργο του Ιταλού ζωγράφου αλλά ένα αντίγραφο που αγόρασε από την Ιταλία. Συνεπώς δεν το έκλεψαν στο μουσείο της Μόσχας ,δεν το αντικατέστησαν με άλλο και δεν το πούλησαν στο εξωτερικό. Ένας ακόμη λόγος που πιστεύω ότι δεν κλάπηκε από το μουσείο είναι η παλαιότητα και των δύο έργων ,κανένα από τα δύο δεν μπορεί να είναι Ιταλού old master διότι δεν είναι τόσο παλιά. Όποιος γνωρίζει βασικά πράγματα στη ζωγραφική καταλαβαίνει ότι είναι έργα το νωρίτερο από τα τέλη του 18ου αιώνα και αργότερα ,ενώ ένα έργο του Ραφαήλ ή του Τιτσιάνο είναι έργο των αρχών του 16ου αιώνα. Επίσης θα πρέπει να δούμε από ποιο αντίγραφο ξεκίνησαν μερικές αντιγραφές  που υπάρχουν σήμερα ανα τον κόσμο και βλέπουμε κατα καιρούς σε δημοπρασίες διότι παρατηρώ ότι υπάρχουν βασικές διαφορές μεταξύ τους που δεν είναι πάντα εικαστικές επιλογές των ζωγράφων αλλά είναι φανερό ότι επηρεάζονται από προηγούμενα έργα. Ίσως πολλά αντίγραφα ,ειδικά του 19ου αιώνα να βασίζονται σε κάποιο χαρακτικό όπου ο χαράκτης έβαλε το δικό του ''σημάδι'' και επηρέασε τους επόμενους. Συμπέρασμα,το έργο στο μουσείο δεν έχει αντικατασταθεί από κάποιο νέο αντίγραφο ,είναι απλώς ένα κακό αντίγραφο που κάποια φήμη που έφτασε μέχρι τις μέρες μας το συνοδεύει ως ''το πρωτότυπο έργο ενός σημαντικού Ιταλού ζωγράφου''. Άλλωστε αν ήταν έτσι το ίδιο το μουσείο του Vyksu θα είχε αντιμετωπίσει νομικά το θέμα.