«E» 24/4
Στην Τουρκία, στα σύνορα με τη Συρία, ένας αρχαιολογικός χώρος με λαξευμένους λίθους, τοποθετημένους σε κύκλους πριν από 11.500 χρόνια, θάμπωσε τους αρχαιολόγους.
Πρώτος αντίκρισε το Γκόμπεκλι Τεπέ ο Κλάους Σμιτ, μέλος του Γερμανικού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου.
Οταν ανακάλυψε το άνοιγμα ναών, σχεδόν δύο φορές αρχαιότερο απ' οτιδήποτε σε αυτόν τον πλανήτη, είπε: «Αυτός ο τόπος είναι σουπερνόβα. Από το πρώτο λεπτό που το είδα ήξερα ότι είχα δύο επιλογές: να φύγω και να μην πω τίποτα σε κανέναν ή να περάσω την υπόλοιπη ζωή μου δουλεύοντας εδώ».
Υπολογίζεται ότι υπάρχουν περίπου είκοσι κύκλοι από μεγαλίθους, από τους οποίους κανένας δεν ξεπερνάει σε διάμετρο τα 30 μέτρα, ενώ έως τώρα έχουν ανασκαφεί τέσσερις.
Αυτό που κάνει τις στήλες σε σχήμα «Τ» αξιοθαύμαστες, είναι οι ανάγλυφες μορφές των αγριόχοιρων, των αλεπούδων των λιονταριών, των πουλιών, των φιδιών και των σκορπιών που είναι λαξευμένες πάνω τους, καθώς και η ηλικία τους.
Χρονολογούνται γύρω στο 9.500 π.Χ. Κι αυτό σημαίνει ότι αυτές οι πέτρες είναι 5.500 χρόνια αρχαιότερες από τις πρώτες πόλεις της Μεσοποταμίας και 7.000 χρόνια αρχαιότερες από το Στόουνχετζ.
«Το Γκόμπεκλι Τεπέ αλλάζει τα πάντα», λέει ο καθηγητής ανθρωπολογίας, Ιαν Χόντερ, επικεφαλής των ανασκαφών στο Τσατάλχουγιουκ, τον πιο διάσημο νεολιθικό χώρο της Τουρκίας από το 1993.
«Είναι επεξεργασμένο, είναι σύνθετο και ανήκει στην καλλιεργητική περίοδο. Αυτό από μόνο του κάνει το μνημείο ένα από τα σημαντικότερα αρχαιολογικά ευρήματα εδώ και πολύ καιρό».
Σύμφωνα με τον καθηγητή, έως τώρα θεωρούσαμε ότι τέτοιου είδους μνημειώδη έργα έχτιζαν μόνο συγκροτημένοι πολιτισμοί, οι οποίοι προέκυψαν μόνο μετά την ανακάλυψη της καλλιέργειας της γης». Συμπεραίνουν πως οι κάτοικοι ζούσαν σε χωριά και ήταν κυρίως κυνηγοί.
Ως προς το ποια ήταν η λειτουργία του Γκόμπεκλι Τεπέ, μερικοί θεωρούν ότι ήταν κέντρο τελετουργιών γονιμότητας, καθώς πιστεύουν ότι οι δύο ψηλές πέτρες στο κέντρο κάθε κύκλου αναπαριστούν άνδρα και γυναίκα. Με κάποια φυλλάδια έχουν ήδη αρχίσει να διατυμπανίζουν: Επισκεφθείτε τον Κήπο της Εδέμ. Δείτε τον Αδάμ και την Εύα.
Ο Σμιτ όμως είναι επιφυλακτικός. Συμφωνεί πως το Γκόμπεκλι Τεπέ ίσως αποτελεί «την τελευταία άνθηση ενός ημι-νομαδικού κόσμου, που απειλούνταν να καταστραφεί από την ανάπτυξη της καλλιέργειας», όμως θεωρεί πως οι στήλες δεν έχουν φύλο: «Νομίζω ότι είμαστε αντιμέτωποι με την πιο πρώιμη αναπαράσταση θεών. Δεν έχουν ούτε μάτια, ούτε στόματα, ούτε πρόσωπα. Αλλά έχουν χέρια. Είναι δημιουργοί».
Σοφία Στυλιανού
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου