Απόψεις αρχαίων Ελλήνων για τη μουσική....

Ας ρίξουμε μία ματιά σε κείμενα των αρχαίων ελλήνων, των οποίων το πνεύμα όσο το θαυμάζουμε, άλλο τόσο το θεωρούμε ξεπερασμένο. Παραθέτω μερικές "ξεπερασμένες" απόψεις 25 αιώνων που ακόμα καθηλώνουν τον επιστημονικό κόσμο.



"Πατέρας" της μουσικής θεωρείται ο Πυθαγόρας, ο οποίος έθεσε τα θεμέλια της μαθηματικοποίησης (οργάνωσης και ταξινόμησης) , αλλά και φιλοσοφικής ερμηνείας της μουσικής, ώστε να αποτελεί διδακτική ύλη για τους νέους. Δημιούργησε πολλές θεωρίες, όπως "η αρμονία των σφαιρών", "η πυθαγόρειος κλίμακα", ο κύκλος των πεμπτών".

Σύμφωνα με τον Πλάτωνα (3ο βιβλίο Πολιτεία): "...δεν είναι γι' αυτόν τον λόγο, αγαπητέ Γλαύκον, που η μουσική εκπαίδευση είναι σημαντικότατη, γιατί ο ρυθμός και η αρμονία εισδύουν βαθιά στα μύχια της ψυχής και ασκούν σε αυτήν ισχυρότατη επίδραση , φέρνοντας μαζί τους και προσφέροντας ομορφιά, αν κανείς εκπαιδευτεί σωστά ή και το αντίθετο..."


Ο Αριστοτέλης βρίσκει την λυδική, ως καταλληλότερη για την παιδική ηλικία, λόγω της ιδιότητάς της να είναι ευπρεπής και μορφωτική ("διά το δύνασθαι κόσμον τ' έχειν και παιδείαν").

Επίσης αναφέρει ότι "οι μελωδίες αναμφίβολα γεννούν ηθικά συνασθήματα. Κι αυτό γίνεται φανερά ως εξής: μόλις αλλάξει η φύση των αρμονιών, μεταβάλλονται ταυτόχρονα και οι διαθέσεις των ακροατών. Σε αρμονία με θρηνώδη χαρακτήρα , όπως είναι η μιξολυδική, η ψυχή σφίγγεται' άλλες μελωδίες χαλαρές φέρνουν χαλάρωση στη διάνοια , ανάμεσα σε αυτές η μεν δωρική παρέχει γαλήνη, η δε φρυγική συναισθήματα ενθουσιασμού...Το ίδιο συμβαίνει και με τους ρυθμούς, άλλοι από αυτούς φέρνουν ηρεμία και άλλοι συνταράσσουν την ψυχή, άλλοι είναι μονότονοι και άλλοι ελευθεριώτεροι. Από τα παραπάνω γίνεται αντιληπτό ότι η μουσική έχει την δύναμη να διαμορφώνει κατά κάποιο τρόπο το ήθος της ψυχής. Αν λοιπόν μπορεί να το πετυχαίνει, σημαίνει ότι πρέπει να οδηγούμε και να μορφώνουμε τους νέους μ' αυτήν."

Ο Ηρακλείδης Ποντικός αναφέρει: "Η δωρική αρμονία εκφράζει το ανδρικό και το μεγαλοπρεπές ήθος". (ανδρικό= του ανδρός, του ηθικού και ενάρετου)."

Σύμφωνα με τον Πλούταρχο, πρέπει να προσέχουμε τί μουσική ακούμε διότι: "η φαύλη μουσική και τα πονηρά τραγούδια δημιουργούν ακόλαστα ήθη και ανάρμοστους τρόπους ζωής, και ανθρώπους που ρέπουν στη μαλθακή ζωή, τη νωθρότητα και την υποταγή στις γυναίκες *." (* είναι αναφορά στην επιβολή των ενστίκτων στην αρετή και το ήθος, και όχι μείωση της γυναικείας υπόστασης)."

Αργότερα ο Έγγελος έγραψε: " ...γιατί εκείνο που η μουσική συλλαμβάνει είναι τούτη ακριβώς η σφαίρα, η εσωτερική αίσθηση, η αφηρημένη αυτοαντίληψη, θέτοντας έτσι μαζί σε κίνηση την έδρα των εσωτερικών αλλαγών, την καρδιά, το θυμικό, αυτό το απλό συμπυκνωμένο επίκεντρο όλου του ανθρώπου."

(από φορουμ συζητήσεων)