Ιβάν Κλιούν
Η συλλογή Κωστάκη είναι η μεγαλύτερη, η πιο ολοκληρωμένη και αντιπροσωπευτική όλων των κινημάτων και των καλλιτεχνών της Ρωσικής Πρωτοπορίας, που βρίσκεται εκτός Ρωσίας. Γι’ αυτό και είναι περιζήτητη σε Ευρώπη και Αμερική, προσδίδοντας στο Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης πρωταγωνιστικό ρόλο στις μεγάλες εκθέσεις των ευρωπαϊκών μητροπόλεων, που σχετίζονται με τη Ρωσική Πρωτοπορία, τα ευρωπαϊκά κινήματα και τον μοντερνισμό. Ταυτόχρονα, προσφέρει ανταποδοτικά οφέλη, οικονομικά και εκθεσιακά, που επιτρέπουν στο μουσείο να έχει αξιοπρεπή παρουσία σε καιρούς οικονομικής κρίσης.
Ιβάν Κλιούν-κρατικό μουσείο σύγχρονης τέχνης Θεσσαλονίκης
Από τον περασμένο Οκτώβριο, μέρος της συλλογής παρουσιάζεται για πρώτη φορά στην Ιταλία. Μετά το Palazzo Chiablese στο Τορίνο, την περασμένη εβδομάδα εγκαινιάστηκε στην ιστορική Villa Manin, στα περίχωρα της Βενετίας, η έκθεση«Ρωσική Πρωτοπορία 1910-1930. Αριστουργήματα της συλλογής Κωστάκη»(διάρκεια έως 28 Ιουνίου), με 300 έργα και αρχειακό υλικό. Πίνακες και σχέδια των Μαλέβιτς, Ποπόβα, Ρότσενκο, Ροζάνοβα, Ελ Λισίτσκι, Στεπάνοβα, Τάτλιν κ.ά., έργα σε καμβά, γκουάς και ακουαρέλες, έγγραφα, φωτογραφίες, βιβλία, περιοδικά, αποκόμματα εφημερίδων και ταινίες από το αρχείο Κωστάκη, μια ομάδα σχεδίων κονστρουκτιβιστικής αρχιτεκτονικής δίνουν την ευκαιρία στο ιταλικό κοινό να γνωρίσει τη Ρωσική Πρωτοπορία.
Ναταλία Γκοντσαροβα (σχέδιο)
Η έκθεση καλύφθηκε με μεγάλα αφιερώματα στον Τύπο, δημιούργησε ουρές επισκεπτών και, καθώς συμπίπτει και με την 56η Μπιενάλε Βενετίας (9 Μαΐου- 22 Νοεμβρίου), οι διοργανωτές της συμπεριλαμβάνουν στο πρόγραμμα ξεναγήσεις, ομιλίες, περφόρμανς από σύγχρονους καλλιτέχνες, για να αναδείξουν τη σημαντικότητα της Ρωσικής Πρωτοπορίας και της συλλογής Κωστάκη. Το εύρος της καλύπτει 1.277 έργα τέχνης και το αρχείο της αποτελείται από 3.000 αντικείμενα. Το άμεσος όφελος για το ΚΜΣΤ από την παρουσίασή της στην Ιταλία είναι 46.000 ευρώ και μια δυνατή έκθεση σύγχρονης ιταλικής τέχνης με έργα του 20ού αιώνα, που θα παρουσιαστεί στη Θεσσαλονίκη τον Οκτώβριο. Ο δανεισμός έργων της συλλογής στο εξωτερικό φέτος έχει προσφέρει στο ΚΜΣΤ συνολικά 120.000, υπολογίσιμο έσοδο στον πετσοκομμένο προϋπολογισμό των 500 χιλιάδων ευρώ.
Λιούμποβ Πόποβα (επάνω εξώφυλλο από το βιβλίο του Βλαντιμίρ Μαγιακόφσκι ''πύρινο άλογο'' και κάτω μία από τις μελέτες για το εξώφυλλο)
«Οντως υπάρχει μεγάλη κινητικότητα της συλλογής. Προσπαθούμε να ανταποκριθούμε όσο μπορούμε περισσότερο -τα τελευταία χρόνια είναι και θέμα επιβίωσης. Για να ανταποκρινόμαστε στον δανεισμό πρέπει να έχουμε τα έργα σε καλή κατάσταση, να τα συντηρούμε. Εκτός από το δάνειο που μπορεί να λαμβάνουμε (όπου υπάρχει οικονομική δυνατότητα, γιατί και τα ξένα μουσεία περνούν δύσκολα), υπάρχουν και άλλα ανταποδοτικά, όπως η προβολή του ΚΜΣΤ ή μια έκθεση», λέει η Μαρία Τσαντσάνογλου, διευθύντρια του ΚΜΣΤ.
Με δεδομένο ότι η διεθνής αγορά κατακλύζεται από πλαστά έργα Ρωσικής Πρωτοπορίας, «η γνησιότητα της συλλογής είναι μεγάλο πλεονέκτημα», τονίζει η διευθύντρια του ΚΜΣΤ. «Είναι μια ενδιαφέρουσα εποχή, τα έργα κοστολογούνται πολύ ακριβά και ορισμένοι θεωρούν ότι είναι εύκολο να πλαστογραφηθούν, επειδή είναι γεωμετρική τέχνη, ενώ υπάρχει ασάφεια με το ιδιοκτησιακό καθεστώς τους. Μπορεί κανείς να εφεύρει την πλαστή καταγωγή ενός έργου και να κατασκευάσει μια ιστορία».
Αλεξάνδρα Έκστερ (κυβοφουτουρισμός-θεατρικό κοστούμι για το έργο Ρωμαίος και Ιουλιέτα του Σαίξπηρ)
Εχουν φτάσει και στο ΚΜΣΤ πλαστά έργα για να εκτιμηθούν; «Αρκετές φορές μάς έχουν ζητήσει πιστοποιητικά γνησιότητας», λέει η Μαρία Τσαντσάνολου. «Ποτέ δεν δώσαμε και έπαψαν να απευθύνονται σε εμάς. Ενημερώνουμε, όμως, το αρχείο που έχουμε δημιουργήσει για δική μας χρήση και κατακλύζεται από πλαστά. Επειδή διαχειριζόμαστε μια τεράστιας αξίας συλλογή, είμαστε υποχρεωμένοι να παρακολουθούμε τι γίνεται στον χώρο της Ρωσικής Πρωτοπορίας, όχι μόνον επιστημονικά και εκθεσιακά, αλλά και στην αγορά της τέχνης».
Καζιμίρ Μαλέβιτς-Σχέδιο που ήταν μέρος βιβλίου-1914-Κρατικό μουσείο σύγχρονης τέχνης Θεσσαλονίκης
Το επόμενο διάστημα στο ΚΜΣΤ εκτιμητές διεθνών οίκων, και μάλιστα δωρεάν, θα κάνουν την τρίτη κατά σειρά οικονομική εκτίμηση της συλλογής Κωστάκη. Το 1998, όταν το υπουργείο Πολιτισμού, επί Ευάγγελου Βενιζέλου, πήρε τη γενναία απόφαση να την αγοράσει, κατέβαλε 60 εκατομμύρια δολάρια. Στην προηγούμενη αξιολόγηση, πριν από τέσσερα χρόνια, η αξία της έφτασε τα 110 εκατ. λίρες Αγγλίας. Τόσο εκτιμήθηκαν «τα άχρηστα σκουπίδια που συλλέγει ο τρελός Ελληνας», όπως έγραφε στην αυτοβιογραφία του ο Γιώργος Κωστάκης ότι τον αποκαλούσαν στους κύκλους των συλλεκτών της Μόσχας.
Αλεξάντερ Ροντσένκο-αφίσα
Εκείνο ωστόσο που έχει μεγαλύτερη αξία είναι ότι η Ρωσική Πρωτοπορία «είναι κεφάλαιο στην ιστορία της τέχνης από τα πιο ενδιαφέροντα και λιγότερο μελετημένα», καταλήγει η Μ. Τσαντσάνογλου. «Εξακολουθεί να είναι επίκαιρη και ζωντανή. Δεν είναι τυχαίο ότι εκατό χρόνια μετά ο Ρώσος πατριάρχης άσκησε κριτική στο “Μαύρο τετράγωνο” του Μαλέβιτς. Μπορώ να καταλάβω γιατί. Ο Μαλέβιτς είχε μιλήσει για τον σουπρεματισμό και είχε προσδώσει κάποιες ιδιότητες θρησκείας στην τέχνη του. Το συγκεκριμένο έργο το είχε παρουσιάσει το 1915 ανάμεσα σε δύο τοίχους, όπως παραδοσιακά τοποθετείται το εικονοστάσι. Και βλέπουμε σήμερα την Εκκλησία να επανέρχεται και να το θεωρεί ιεροσυλία».
Μιχαήλ Λαριόνοφ-Ραγιονισμός
Ετοιμάζει, λοιπόν, έκθεση στη Μονή Λαζαριστών αφιερωμένη στον Μαλέβιτς και τους μαθητές του, με αφορμή τα 100 χρόνια από το κίνημα του σουπρεματισμού (στο πλαίσιο της 5ης Μπιενάλε Θεσσαλονίκης). Θα τοποθετήσουν, μάλιστα, ανάμεσα σε δύο τοίχους το «Μαύρο Ορθογώνιο» του Μαλέβιτς, που ανήκει στην ίδια περίοδο.
(το κείμενο είναι από:http://www.efsyn.gr/arthro/exagoyme-rosiki-protoporia και φωτογραφίες από το διαδύκτιο)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου