ΧΑΒΙΕΡ ΘΕΡΚΑΣ
Του Μανώλη Πιμπλή
«Γράφω με εμμονές και εικόνες», λέει ο Χαβιέρ Θέρκας. «Δεν γράφω ιστορικό μυθιστόρημα, πιστεύω όμως ότι το παρελθόν δεν παρέρχεται ποτέ»
Το σύγχρονο μυθιστόρημα εμπεριέχει όλα τα είδη γραφής, από το θέατρο μέχρι τη δημοσιογραφία, λέει ο Ισπανός μπεστσελερίστας Χαβιέρ Θέρκας
«Στον πόλεμο βλέπεις τα πάντα. Είναι σαν μεγεθυντικός φακός με τον οποίο βλέπεις καθαρά την ανθρώπινη φύση», λέει στα «ΝΕΑ» ο Χαβιέρ Θέρκας, ο Ισπανός πεζογράφος που έγραψε για τον πόλεμο και που έγινε διάσημος γι΄ αυτό. Το μυθιστόρημά του «Οι στρατιώτες της Σαλαμίνας», που αναφερόταν στον ισπανικό εμφύλιο, του έδωσε Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος και τον έκανε διεθνώς γνωστό, ενώ τον ώθησε να αφήσει την πανεπιστημιακή διδασκαλία για να αφοσιωθεί στη λογοτεχνία- του χάρισε επίσης και μία στήλη στην εφημερίδα «Εl Ρais» η οποία, πάλι λόγω του βιβλίου, του προσέφερε θέση χρονογράφου.
Το επόμενο βιβλίο του, «Η ταχύτητα του φωτός» (Εκδ. Πατάκης), του χάρισε και στη χώρα μας ένα βραβείο. Μόλις προχθές του απονεμήθηκε το βραβείο καλύτερου ξένου μυθιστορήματος του περιοδικού «(δε)κατα». Πρόκειται για μυθιστόρημα που έχει ξανά ως έναυσμα έναν πόλεμο, αυτή τη φορά τον πόλεμο του Βιετνάμ. Ασυνήθιστο θέμα για έναν Ευρωπαίο πεζογράφο, ωστόσο ο Θέρκας εμπνεύστηκε την ιστορία από έναν ιδιαίτερο άνθρωπο που συνάντησε στο Ιλινόι, όπου είχε πάει ως επισκέπτης καθηγητής. Ήταν συγκάτοικος και συνάδελφός του, ήταν όμως και βετεράνος του Βιετνάμ που κουβάλαγε εξαιτίας αυτού μια πολύ ιδιαίτερη ψυχολογική ιδιοσυστασία. «Ούτως ή άλλως οι άνθρωποι αγαπούν τον πόλεμο», λέει. «Κι εγώ δεν πίστευα ποτέ ότι θα έγραφα γι΄ αυτό το θέμα, αλλά το θέμα ήρθε μόνο του».
Στους «Στρατιώτες της Σαλαμίνας» (που έγινε και ταινία) ο ήρωας του Χαβιέρ Θέρκας είναι δημοσιογράφος που φέρει μάλιστα το όνομα του ίδιου του συγγραφέα. Το βιβλίο παίζει ιδιαίτερα με τη δημοσιογραφική γραφή και λογική. «Η δημοσιογραφία είναι λογοτεχνικό είδος», λέει. «Στους “Στρατιώτες” υπήρχε δημοσιογραφική έρευνα. Είναι αυτό που έλεγε κατά κάποιο τρόπο ο Αριστοτέλης, ότι η μυθοπλασία είναι ανώτερη από την πραγματικότητα. Άλλωστε και η δημοσιογραφία είναι λογοτεχνία με την έννοια ότι δεν υπάρχει εντελώς αντικειμενική πραγματικότητα, ούτε αντικειμενική γραφή. Κάθε δημοσιογράφος περιγράφει διαφορετικά το ίδιο γεγονός. Όταν δίνω το όνομά μου στον ήρωα- δημοσιογράφο λέω ακριβώς αυτό: ότι δεν είμαι εγώ αλλά η μάσκα μου. Όπως, με έναν τρόπο, έκανε ο κατά τη γνώμη μου μεγαλύτερος δημοσιογράφος του 20ού αιώνα Έρικ Μπλερ, γνωστότερος με το ψευδώνυμο Τζορτζ Όργουελ». Ο Τζορτζ Όργουελ είχε, άλλωστε, γράψει και αυτός για τον ισπανικό εμφύλιο- είχε πολεμήσει δεχόμενος μάλιστα μια σφαίρα στον λαιμό. Ο Χαβιέρ Θέρκας, προχωρώντας ακόμη περισσότερο, λέει ότι «το σύγχρονο μυθιστόρημα έχει αφομοιώσει πολλά είδη: θέατρο, βιογραφία, ιστορία, δημοσιογραφία». Και ότι ούτως ή άλλως στην περιπέτεια αυτή «το ενδιαφέρον δεν βρίσκεται στην απάντηση, αλλά στην ερώτηση».
Ο Ισπανός συγγραφέας δεν είναι από εκείνους που πιστεύουν στον θάνατο του μυθιστορήματος. «Δεν μπορείς να γράψεις πια όπως στον 20ό αιώνα που ήταν αρκετά ελιτίστικος, αν σκεφτεί κανείς συγγραφείς όπως ο Τζόις και ο Κάφκα. Πιστεύω βαθιά ότι το μυθιστόρημα είναι λαϊκό είδος, όπως το σινεμά», λέει.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου