19 Απριλίου 2010

Πόσο έφαγαν στον μυστικό δείπνο;

Η ακριβής ποσότητα των τροφών και των ποτών που κατανάλωσαν ο Χριστός και οι μαθητές του κατά τον Μυστικό Δείπνο ήταν και παραμένει παντελώς άγνωστη (διαφορετικά, τι «μυστικός» δείπνος θα ήταν;). Ωστόσο, στις μετέπειτα ζωγραφικές απεικονίσεις αυτού του σημαντικού θρησκευτικού γεγονότος, η ποσότητα των αναπαριστώμενων τροφών παρουσιάζει προοδευτική αύξηση τα τελευταία χίλια χρόνια!

Η αύξηση, με το πέρασμα των χρόνων, των διαστάσεων και της ποικιλίας των πιάτων, που οι διάφοροι ζωγράφοι φαντάστηκαν ότι καταναλώθηκαν κατά τη διάρκεια αυτού του αποχαιρετιστήριου δείπνου, αποτελεί την αδιάψευστη μαρτυρία όχι βέβαια για το ίδιο το μυστηριώδες συμβάν, αλλά για τη σταδιακή αύξηση της κατανάλωσης τροφών. Μια προοδευτική αύξηση της ποσότητας τροφής που (ασυνείδητα;) οι καλλιτέχνες εκ των υστέρων αποτύπωσαν και προέβαλαν ετεροχρονισμένα στους πίνακές τους. Από αυτό το γεγονός προκύπτει το συμπέρασμα ότι η ποσότητα τροφής που καταναλώνεται στα ανθρώπινα δείπνα τείνει να αυξάνεται με το πέρασμα του χρόνου.

Πότε όμως άρχισε να εκδηλώνεται αυτή η τάση για αύξηση των ποσοτήτων τροφής στο τραπέζι των ανθρώπων; Η απάντηση σε αυτό το ερώτημα δεν είναι ούτε εύκολη ούτε προφανής. Κι αυτό γιατί μόλις απομακρυνθεί ο ερευνητής από το παρόν, πηγαίνοντας ας πούμε κατά έναν ή δύο αιώνες πίσω, συναντά αμέσως ανυπέρβλητα κενά ιστορικής τεκμηρίωσης. Ισως αυτός να ήταν ο λόγος που ώθησε δύο ερευνητές στο Πανεπιστήμιο Κορνέλ των ΗΠΑ να στραφούν στις ζωγραφικές παραστάσεις, και ειδικότερα στις διαφορετικές ανά εποχή ζωγραφικές απεικονίσεις του «Μυστικού Δείπνου». Ο Μυστικός Δείπνος αποτελεί ένα ιδιαίτερο ζωγραφικό αντικείμενο, καθώς επιτρέπει στον μελετητή να παρατηρήσει κάποιες λεπτομέρειες σχετικά με τα διατροφικά ήθη ακόμη και σε εποχές που δεν συνηθιζόταν η αναπαράσταση τέτοιων καθημερινών συμπεριφορών, όπως τι συνήθιζαν να προσφέρουν σε ένα δείπνο.
Την έρευνά τους αυτή οι αδελφοί Brian και Craig Wansink, ο πρώτος καθηγητής Εφαρμοσμένης Οικονομίας και ο δεύτερος καθηγητής Θεολογίας, δημοσίευσαν στο τρέχον τεύχος του επιστημονικού περιοδικού «International Journal of Obesity». Σύμφωνα με τις εικονογραφικές τους έρευνες, οι οποίες ξεκινούν από το έτος 1000 μ.Χ. και έλαβαν υπόψη τους 52 διαφορετικούς πίνακες, στα πιάτα των δεκατριών συνδαιτυμόνων που συμμετείχαν στον Μυστικό Δείπνο η ποσότητα των τροφών, του ψωμιού και του κρασιού που εμφανίζονται πάνω στο τραπέζι αυξάνεται σταθερά με το πέρασμα των χρόνων.

Πρόκειται, άραγε, για μια τυχαία και αυθαίρετη ζωγραφική αναπαράσταση ή μήπως, αντίθετα, για την αδιάψευστη ιστορική μαρτυρία της μεταβολής των γαστρονομικών και διατροφικών ηθών; «Δεδομένου ότι η τέχνη μιμείται και αναπαριστά την πραγματική ζωή, θεωρούμε ότι αυτές οι αλλαγές αντανακλώνται στις αναπαραστάσεις του πιο διάσημου δείπνου στην Ιστορία», υποστηρίζει ο Brian Wansink.
Χάρη σε ένα κατάλληλο υπολογιστικό πρόγραμμα, το οποίο τους επέτρεψε να σαρώσουν και να καταμετρήσουν κάθε λεπτομέρεια των 52 έργων που εξέτασαν, οι δύο ερευνητές κατάφεραν να υπολογίσουν επακριβώς τις ποσότητες και τις διαστάσεις των αναπαριστώμενων τροφών. Ετσι, κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι στη διάρκεια μιας χιλιετίας οι διαστάσεις των εδεσμάτων αυξάνονται προοδευτικά κατά 69,2%, το μέγεθος των πιάτων κατά 65,6%, ενώ η ποσότητα του ψωμιού κατά 23,1%. Γεγονός που αντανακλά την προοδευτική, αλλά και αξιοσημείωτη αύξηση της ποσότητας και της ποικιλίας της τροφής σε αυτό το χρονικό διάστημα. Αν, κατ' αναλογία, ο Μυστικός Δείπνος έπρεπε να αναπαρασταθεί στις μέρες μας, τότε ο Χριστός και οι Απόστολοι θα έπρεπε να απολαύσουν το πιο πλούσιο δείπνο που έγινε ποτέ στην Ιστορία!

(από enet)

Δεν υπάρχουν σχόλια: