Πέρασε ένας χρόνος από το θάνατο του Νομπελίστα συγγραφέα Αλεξάντρ Σολζενίτσιν. Με την ευκαιρία αυτής της θλιβερής επετείου πολλοί παράγοντες του ρωσικού πολιτισμού αναθυμούνται ξανά αυτό τον εξαίρετο Ρώσο συγγραφέα, υπογραμμίζοντας το ρόλο που έπαιξε στη λογοτεχνία και στην κοινωνική ζωή της Ρωσίας. Η γραμματολόγος Λουντμίλα Σαράσκινα υπενθύμισε, μεταξύ άλλων, τη δημοσίευση το 1962 στην λογοτεχνική επιθεώρηση «Νόβι Μιρ» του διηγήματός του «Μία μέρα από τη ζωή του Ιβάν Ντενίσοβιτς». Ο συγγραφέας ήταν τότε 44 χρονών. «Η λογοτεχνία δεν γνώρισε μέχρι τότε πιο καθαρό πείραμα: το όνομα του συγγραφέα δεν ήταν γνωστό σε κανένα. ΄Ηταν κάποιος «Μίστερ Χ». Στη Μόσχα δεν τον είδε κανένας. ΄Ηταν κάποιο αινιγματικό πρόσωπο, — είπε η Λουντμίλα Σαράσκινα. Να, λοιπόν, εμφανίστηκε το διήγημα του και ο ίδιος ο Λόγος άνοιξε τον δρόμο του στον κόσμο! Το διήγημά του Σολζενίτσιν συντάραξε κυριολεκτικά τους ανγνώστες τόσο στη Σοβιετική ΄Ενωση, όσο και στο εξωτερικό με την εκφραστική του λογοτεχνική δύναμη. Δεν περιέχει τις φοβερές σκηνές βίας από τη ζωή των δεσμωτών του Γκούλαγκ. Περιγράφεται εκεί απλώς μία συνηθισμένη μέρα από τη ζωή ενός συνηθισμένου ανθρώπου. Διαβάζοντάς αυτή την ιστορία, καταλαβαίνεις πώς ο άνθρωπος αυτός είναι πολύ καλός. Αμέσως σου γεννιέται το ερώτημα: γιατί βρέθηκε φυλακισμένος και ίσως και καταδικασμένος σε θάνατο; Το διήγημα αυτό έγινε μια τολμηρή καταδίκη του σταλινικού καθεστώτος! Σε τι συνίσταται το φαινόμενο του Σολζενίτσιν; Ο ίδιος ο συγγραφέας έβγαλε και διατύπωσε την αρχή της ζωής του: «να ζεις χωρίς να λέεις ψέματα" και την ακολουθούσε ανεπιφύλακτα πάντα, σε όλες τις περιστάσεις. Ποιός άλλος θα μπορούσε να ζήσει έτσι; Δεν ξέρω. Ο Σολζενίτσιν καταγόταν από το γένος των Τιτάνων,- θεωρεί η Λουντμίλα Σαράσκινα, συγγραφέας του βιβλίου «Αλεξάντρ Σολζενιτσιν: η βιογραφία συνεχίζεται».
Ο ηθοποιός Αέξάντρ Φιλιππένκο, σκηνοθέτης της μόνο παράστασης «Μία μέρα από τη ζωή του Ιβάν Ντενίσοβιτς» παρουσίασε τελευταία αυτό το έργο του στους νέους θεατές του μοσχοβίτικου θεάτρου «Πρακτική».
«Η παράσταση αυτή διαρκεί δύο και πάνω ώρες, χωρίς διάλειμμα. Πίσω μου στη σκηνή υπάρχει ένας μεγάλος χάρτης του Γκουλάγκ,- λέει ο ηθοποιός. Στην αρχή διαβάζω ως επίγραφο τα λόγια του συγγραφέα: ξεδιπλώστε τον μεγάλο χάρτη της απέραντης Ρωσίας. Σημειώστε πάνω του με μαύρο χρώμα, σημεία σε όλες τις περιφερειακές πόλεις, σε όλους τους Σταθμούς διάβασης, όπου ο ποταμός κάνει στροφή , είτε όπου αρχίζει το μονοπάτι. Τι βλέπετε εκεί, στον χάρτη. Όλος ο χάρτης είναι γεμάτος από μαύρα σημεία. Αυτό ακριβώς είναι το Αρχιπέλαγος Γκούλαγκ, όπου θανατώθηκαν εκατομμύριοι άθώοι». Στη συνέχεια διαβάζω το διήγημα. Ξέρετε, πολλοί από τους νεαρούς που κάθονται στην αίθουσα δεν ξέρουν τίποτε για το Γκουλάγκ και δεν πιστεύουν ότι κάτι τέτοιο είναι δυνατό! ΄Ομως ο πεζός λόγος του Σολζενίτσιν είναι πολύ πειστικός με την απλότητά του και είναι δυνατός χάρι στην ενέργεια της αλήθειάς του. Στο τέλος της παράστασης είδα τα δάκρυα στα πρόσωπα των θεατών. Ο Σολζενίτσιν, όπως είναι γνωστό, είχε τιμηθεί με το βραβείο Νόμπελ για «την ηθική του δύναμη», με την οποία συνέχισε τις παραδόσεις της Μεγάλης Ρωσικής Λογοτεχνίας. ΄Ηξερε να είναι εσωτερικά ελεύθερος και ανεξάρτητος άνθρωπος ακόμα τις στιγμές, που αυτό, όπως θα έλεγε κανείς, ήταν απλώς αδύνατο! Στην ηθική του δύναμη και στο ηθικό του θάρρος, βρίσκεται, κατά τη γνώμη μου ο άξονας της προσωπικότητας του Αλεξάντρ Σολζενίτσιν, συγγραφέα των μυθιστορημάτων «Ο πρώτος κύκλος», «Η πτέρυγα Καρκινοπαθών», της ιστορικής μελέτης «Κόκκινος τροχός» και πολλών άλλων έργων του. Είμαι υπερήφανος πού ζούσα στην εποχή του Σολζενίτσιν,- υπογράμισε ο ηθοποιός Αλέξάντρ Φιλιππένκο, σκηνοθέτης της μόνο παράστασης, που βασίζεται στο διήγημα του Αλαξάντρ Σολζενίτσιν «Μία μέρα από τη ζωή του Ιβάν Ντενίσοβιτς».
Aπό: www.ruvr.ru / Θέματα / Πολιτισμός
03.08.2009
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου