Τσάρλι Τσάπλιν .....

Ηθοποιός, σκηνοθέτης, παραγωγός, σεναριογράφος, συνθέτης (1889-1977)


«Δώστε μου ένα πάρκο, έναν αστυνομικό και ένα όμορφο κορίτσι και σας φτιάχνω μια κωμωδία». Για τον γιο δύο πλανόδιων ηθοποιών του μιούζικ χολ δεν υπήρχε πιο εύκολο πράγμα στον κόσμο από την τέχνη του γέλιου, ακόμη και αν στην πραγματικότητα τα παιδικά χρόνια του Τσαρλς Σπένσερ Τσάπλιν ήταν κάθε άλλο παρά γελαστά και ευτυχισμένα. Μετά τον πρώιμο χωρισμό των γονιών του πέρασε τη νηπιακή ηλικία του ανάμεσα σε μπουλούκια θεατρίνων συνοδεύοντας τη μητέρα του στις επαρχιακές περιοδείες της. Οταν όμως βρέθηκε ορφανός από πατέρα και με μητέρα άνεργη, η ζωή του μικρού Τσάρλι άρχισε να μοιάζει ολοένα και περισσότερο βγαλμένη από τις σελίδες του Ντίκενς. Για να κερδίσει το μεροκάματο της οικογένειας αυτοσχεδιάζει μικρά χορευτικά στους δρόμους του κακόφημου Λονδίνου και μαζεύει τις πενταροδεκάρες των περαστικών. Οι παλιές γνωριμίες των γονιών του τον βοήθησαν ωστόσο να βρει μια κανονική δουλειά στον παιδικό χορευτικό θίασο των Eight Lancashire Lads. Σε ηλικία οκτώ ετών ήταν ήδη ένας επαγγελματίας ηθοποιός που ερμήνευε παιδικούς ρόλους σε παραστάσεις στο Λονδίνο και στα 17 του έγινε μέλος του επιτυχημένου τότε θιάσου του Φρεντ Κάρνο, με τον οποίον έκανε δύο περιοδείες στην Αμερική. Φθάνοντας στο Λος Αντζελες, τον Δεκέμβριο του 1913, ήταν ήδη αποφασισμένος να μη γυρίσει πίσω στην Αγγλία. Η πρώτη ταινία του «Making a living» (1914) δεν ενθουσίασε τους παραγωγούς του εκκολαπτόμενου Χόλιγουντ, οι οποίοι όμως διέκριναν στον άγγλο κωμικό με το αστείο περπάτημα ένα ξεχωριστό ταλέντο. Ο Τσάπλιν ήθελε να κατακτήσει το καινούργιο μαζικό είδος διασκέδασης μεταφέροντας στη μεγάλη οθόνη όλη την εμπειρία του πλανόδιου θεατρίνου. Λίγους μήνες αργότερα και με 11 ταινίες στο ενεργητικό του νιώθει ήδη «βετεράνος» ηθοποιός, έτοιμος να πάρει ο ίδιος την κάμερα στα χέρια του. Είναι η εποχή του πειραματισμού, μέσα από τον οποίο θα γεννηθεί η τόσο οικεία και παγκοσμίως αναγνωρίσιμη εικόνα του Σαρλό: ένας καλοκάγαθος αλήτης με κοντό μαύρο μουστάκι, υπερμεγέθη παπούτσια, ημίψηλο καπέλο σε μικρότερο από το κανονικό νούμερο και μπαστούνι από μπαμπού ο οποίος προσπαθεί να επιβιώσει διατηρώντας την αξιοπρέπειά του μέσα σε έναν κόσμο κοινωνικής αδικίας και ανισότητας. Το 1915 βγαίνει στις αίθουσες το «Χαμίνι», το οποίο μένει στην Ιστορία ως το πρώτο αριστούργημά του. Εν τω μεταξύ τα φτωχικά νιάτα του είναι μια μακρινή ανάμνηση. Με το νέο συμβόλαιο που υπογράφει στην εταιρεία Mutual ο Τσάπλιν γίνεται ο πιο ακριβοπληρωμένος άνθρωπος στο Χόλιγουντ, με μισθό που δεν πέφτει κάτω από τις 10.000 δολάρια την εβδομάδα και με ένα επιπλέον μπόνους 150.000 δολαρίων. Διανύει την πιο δημιουργική περίοδο της καριέρας του καθώς αναδεικνύεται σε ανυπέρβλητο μάστορα της παντομίμας, ικανό να οδηγεί τους θεατές του από το γέλιο στο δάκρυ με μια απλή έκφραση ή χειρονομία και με χάρη που συχνά παρομοιάζεται με εκείνη ενός χορευτή μπαλέτου. Το 1919 ιδρύει τη United Artists Corporations μαζί με δύο ακόμη μεγάλους ηθοποιούς της εποχής του, τη Μαίρη Πίκφορντ και τον Ντάγκλας Φέρμπανκς, και συνεχίζει τις εισπρακτικές επιτυχίες του αγνοώντας για αρκετά χρόνια τη νέα τεχνολογία των ομιλουσών ταινιών, φοβούμενος ότι η ουσία της τέχνης του, η παντομίμα, θα εξαφανιζόταν ανάμεσα στους διαλόγους. Τόσο «Τα φώτα της πόλης» (1931) όσο και οι «Μοντέρνοι καιροί» (1936) ήταν δύο ταινίες βωβές που γνώρισαν τεράστια επιτυχία την εποχή του ομιλούντος κινηματογράφου. Οι θεατές όλου του κόσμου μπορεί να λάτρεψαν τον Τσάπλιν, οι επικριτές του όμως στην Αμερική δεν ήταν λίγοι. Αιτίες ήταν άλλοτε τα πολιτικά του φρονήματα (κατηγορήθηκε ως κομμουνιστής από το μακαρθικό λόμπι του Χόλιγουντ και πικραμένος αυτοεξορίστηκε στην Ελβετία το 1952) και άλλοτε η προσωπική ζωή του. Εκανε τέσσερις γάμους, εκ των οποίων οι δύο ήταν με ανήλικες νύφες: στα 28 του παντρεύτηκε τη 16χρονη ηθοποιό Μίλντρεντ Χάρις, στα 35 του την καλλονή Λολίτα Μακ Μάρεϊ (αργότερα Λίντα Γκρέι) και στα 44 τη 19χρονη Πολέτ Γκοντάρ. Τέταρτη και τελευταία σύζυγός του υπήρξε η κόρη του θεατρικού συγγραφέα Ευγένιου Ο' Νιλ, Ούνα, παρά τις αντιρρήσεις του πατέρα της. Οταν παντρεύτηκαν, εκείνος ήταν 54 και εκείνη ήταν 18. Απέκτησαν οκτώ παιδιά. Ο Τσάρλι Τσάπλιν δεν έλαβε ποτέ ένα «κανονικό» Οσκαρ: βραβεύτηκε το 1927 για την «ιδιοφυή συγγραφή, σκηνοθεσία και παραγωγή της ταινίας "Το τσίρκο"» και το 1972 για την «ανυπολόγιστη συμβολή του να καταστήσει τον κινηματογράφο τη μεγαλύτερη μορφή τέχνης του αιώνα». Το 1975 χρίστηκε ιππότης της Βρετανικής Αυτοκρατορίας από τη βασίλισσα Ελισάβετ και δύο χρόνια αργότερα πέθανε ήσυχα στον ύπνο του πλήρης ημερών.





Σημείωση δική μου:
στην ταινία "ο χρυσοθήρας" (1925) ο Τσάρλι Τσάπλιν έκανε τα γυρίσματα χωρίς σενάριο σατυρίζοντας τα όνειρα και τις απογοητευσεις του,ενώ πρέπει να τονιστεί ότι κατάφερνε να προκαλεί το γέλιο και το δάκρυ εξίσου εύκολα ,οδηγώντας το κοινό κάθε στιγμή εκεί που ήθελε σαν να έπαιζε μουσική. Η δική μας Ελληνική συμβολή στα έργα του Τσάπλιν ήταν ένας Έλληνας μετανάστης που ήταν κι αυτός ηθοποιός αλλά κυρίως χορευτής,ο Μανώλης Καραβουσάνος από τα Κύθηρα,ο οποίος ενσάρκωνε τον Σαρλό σε δύσκολες χορευτικά σκηνές στη θέση του Τσάρλι Τσαπλιν.Όσο για το αστείο περπάτημα του που ξεχωρίζει στην ιστορία του Κινηματογράφου....ο Τσάπλιν κατάφερε να τό αποκτήσει βάζοντας τα παπούτσια του ανάποδα ώστε να νιώθει άβολα στην επαφή του με το έδαφος,έβαζε αριστερό παπούτσι σε δεξί πόδι και το αντίστροφο και τα αποτελέσματα αυτής της ιδέας του τον χαρακτηρίζουν μέχρι σήμερα....
Κατα τη διάρκεια της καριέρας του κατηγορήθηκε για πολιτικές σκοπιμότητες στα σενάρια των ταινιών του και λέγεται ότι ασχολήθηκαν με αυτόν ακόμη και οι μυστικές υπηρεσίες αφού για ένα διάστημα θεωρήθηκε επικίνδυνος ακόμη και για την "Αμερικανική Δημοκρατία".....